صف‌هاي خريد دارو در دوره شيوه ويروس كرونا تبديل به يكي از صحنه‌هاي معمول اين روزها شده است، با اين وجود همچنان مخالفت‌هايي براي فروش آنلاين دارو با نسخه وجود دارد و مخالفت با فعاليت‌هاي استارت‌آپ‌هاي فعال تهيه آنلاين دارو ادامه دارد از سوي ديگر هنوز سياست‌گذاران اين حوزه راهكاري مشخص براي ارائه اين سرويس پيشنهاد نكرده‌اند.
استارت‌آپ‌هاي واسطه‌گر در تهيه آنلاين داروها در شرايطي مجبورند به فعاليت خود پايان بدهند كه در پي موج پنجم كرونا، تهيه دارو به يكي از اصلي‌ترين دغدغه‌هاي مردم تبديل شده است. با اين حال انجمن داروسازان معتقد است دارو كالايي استراتژيك است و نبايد آن را مانند ساير كالاها جابه‌جا يا عرضه كرد.
به گزارش پيوست، فعاليت استارت‌آپ‌ها واسطه تهيه دارو از طريق نسخه، مجموعه‌هايي مانند اسنپ‌دكتر كه از طريق داروخانه‌هايي كه با آنها همكاري داشتند، نسخه‌هاي دارويي مردم را دريافت و دارو را در منزل تحويل مي‌دادند، با مخالفت زياد انجمن داروسازان و سازمان غذا و دارو مواجه شد و ارائه بسياري از سرويس‌هاي آنها متوقف شد و داروخانه‌هايي كه با اين پلتفرم‌ها همكاري داشتند اخطار گرفته و حتي در مواردي بيمه‌نامه‌شان لغو شد و مجبور به قطع همكاري شدند.
گل‌رخ داوران، بنيان‌گذار اسنپ‌دكتر در اين رابطه به پيوست گفت: «جرقه اصلي شروع به كار ما شيوع كرونا بود. داروخانه‌ها براساس تحقيقات دومين جاي آلوده براي انتقال ويروس كرونا هستند. با اين‌حال ما از روز اول پيش‌بيني مي‌كرديم كه با چالش‌ها و مخالفت‌هاي جدي مواجه خواهيم شد و براي اين شرايط آماده بوديم.»
او ادامه مي‌دهد: «از دي ماه فروش دارو با نسخه با همكاري داروخانه‌ها را آغاز كرديم و تلاش شد تا در اين شرايط بحراني بتوانيم پاسخگوي نياز افراد جامعه باشيم، اما متاسفانه زماني كه از ارائه چنين سرويسي جدي شد، از سمت انجمن‌هاي داروسازي تحت فشار قرار گرفتيم و شكايت قضايي از ما شد.»
داوران با بيان اينكه اين سرويس در شرايط فعلي بسيار كمك‌كننده است، ادامه مي‌دهد: «در حال حاضر مي‌بينيد كه چقدر درخواست براي داروهاي كرونا زياد است و مردم براي تهيه داروهاي مورد نيازشان كه بعضي از آنها ناياب و كمياب هستند، در بين داروخانه‌هاي متعدد شهر مي‌گردند، با اين وجود فشارها از سمت انجمن داروسازي ادامه دارد كه نه كمكي به مردم مي‌كند، نه به داروخانه‌ها.»
گل‌رخ داوران، بنيان‌گذار اسنپ‌دكتر
داوران يكي از بنيان‌گذار اسنپ دكتر در ادامه با تاكيد براينكه ما مطلقا فروش آنلاين دارو انجام نمي‌دهيم و پلتفرم حد واسط هستيم، مي‌گويد: «دليل مخالفت‌ها و نگراني‌ها براي خود ما هم نامشخص است. ما به انجمن نامه زديم و اعلام كرديم از آنجايي‌كه اين مسئله تخصصي است و ماهم دغدغه سلامت مردم را داريم، مايليم در گفت‌وگو و تعامل باز باشد تا نگراني‌هاي شما را بشنويم و راه حلي براي آن پيدا كنيم.»
او ادامه مي‌دهد: «تلاش ما براين بود كه حواسمان به نگراني‌هايي كه در اين زمينه وجود دارد، باشد. در همين رابطه مشاوره‌هاي زيادي گرفتيم. ما با مسئولان فني داروخانه‌ها كار مي‌كنيم و آنها به خطرها و چالش‌هاي اين كار آگاه هستند؛ به طور مثال برخي داروها ممكن است غيرقانوني باشند، امكان سواستفاده از آنها وجود داشته باشد، نياز به زنجيره سرد يا ثبت كد ملي و دريافت حضوري داشته باشند يا مسئول فني به هر دليلي احساس كند كه نسخه قابل قبول نيست. در اين مواقع ما به كاربر اعلام مي‌كنيم كه امكان تهيه داروي شما را نداريم.»
داوران تاكيد مي‌كند: «حرف ما اين است كه ديدگاه ما صرفا تجاري نيست. در صورتي كه اين نگراني‌ها در نظر گرفته نمي‌شد، قطعا سفارش‌هاي بيشتري داشتيم.»
مديرعامل اسنپ‌دكتر براين باور است كه ناآشنا بودن با مفهوم پلتفرم‌هاي واسط و كاركرد آن دليل اصلي اين مخالفت‌هاست چرا كه نظارت لازم از طريق داروخانه كه مجوز وزارت بهداشت را دريافت كرده به راحتي ممكن است و دليلي ندارد پلتفرم به عنوان واسط بين كاربر و داروخانه پاسخگوي مواردي باشد كه از قبل مجوز دارند. داوران معتقد است فرهنگسازي درباره چيستي پلتفرم‌ها شايد در طول زمان بتواند به حل اين مشكلات كمكي كند.
رضايت داروخانه‌ها
داروخانه‌ها يكي از سه ضلع اين ماجرا هستند؛ آنها مي‌گويند كار كردن با پلتفرم‌هاي آنلاين براي آنها اتفاق مثبتي بوده است اما با اين حال برخوردهاي سلبي و تنبيهي جدي آنها را از ادامه همكاري با اين مجموعه‌ها باز داشته است. اين برخوردها تا جايي پيش رفته كه تا زمان قطع همكاري با پلتفرم‌هاي مربوطه، قراردادهاي بيمه‌نامه با داروخانه متخلف قطع مي‌شود و داروخانه بايد يا هزينه بيمه داروي بيمار را خودش پرداخت كند يا مبلغ دارو را با بيمار به صورت آزاد محاسبه كند كه راه اول، انتخاب داروخانه‌ها در زمان اعمال اين محدوديت‌ها بوده است.
مهدي آذرمهر، پزشك داروساز، در اين باره درگفت‌وگو با پيوست مي‌گويد: «داروخانه ما از اولين داروخانه‌هايي بود كه با اسنپ‌دكتر همكاري را شروع كرد. هم ما از اين همكاري راضي بوديم و فروش‌مان را بالا برده بود و هم مردم رضايت داشتند. از سوي ديگر افرادي به عنوان پيك هم مشغول به كار شده بودند. اما پس از مدتي سازمان غذا و دارو روي اين مسئله حساس شد.»
او ادامه مي‌دهد: «هرچند كه نظر ما اين بود كه در شرايط فعلي، اين روش ايده بهتري است، آنها مي‌گفتند دارو نبايد از طريق پيك حمل شود و حتما بايد به صورت حضوري تحويل شود و در نهايت قدرت آنها چربيد و قراردادهاي بيمه ما لغو شد و ما مجبور به قطع همكاري شديم.»
اين پزشك داروساز معتقد است دليل اين مخالفت ترس از ايجاد انحصار در بازار دارو توسط پلتفرم‌هاي آنلاين عنوان مي‌شود.
دارو، پيتزا نيست!
با اين همه رئيس انجمن داروسازان نظر ديگري دارد. او معتقد است دارو كالاي استراتژيك است و مانند بقيه كسب‌وكارها نظارت بر آن در اختيار اصناف نسيت و برعهده وزارت بهداشت است و ارسال و فروش آن از اين طريق تخطي از قانون است.
علي فاطمي در گفت‌وگو با پيوست مي‌گويد: «ما براي فروش دارو در كشور قوانيني داريم كه به موجب آن داروخانه يك موسسه پزشكي و تابع قوانين وزارت بهداشت است و اصناف و وزارت صمت و اتحاديه‌ها نمي‌توانند براي فروش آن واسطه‌گري كنند.»
او با تاكيد براينكه تنها ضابطه معتبر بر در اين رابطه براساس قانون وزارت بهداشت است، توضيح مي‌دهد: «آيين‌نامه و ضوابط وزارت بهداشت هم در اين رابطه كاملا روشن است اما اين پلتفرم‌ها نسخه را از بيمار مي‌گيرند و داروهاي نسخه‌اي را درب منزل آنها تحويل مي‌دهند يا داروهاي بدون نسخه را مي‌فروشند كه اين‌كار برخلاف آيين‌نامه و ضوابط است و ما با آن مخالفت جدي داريم.»
فاطمي در ادامه با اشاره به اينكه دارو براي كشور يك كالاي استراتژيك است، مي‌گويد: «هدف پلتفرم‌هاي آنلاين در دست گرفتن بازار دارو در كشور است. بزرگترين فروشگاه‌هاي اينترنتي در ايران، نصف فروش بازار داروي كشور را ندارند و به همين دليل آنها علاقه دارند به اين بخش وارد شوند و هدف‌شان صد درصد اقتصادي و تجاري است.»
علي فاطمي، رئيس انجمن داروسازان
رئيس انجمن داروسازان با تاكيد براينكه اتفاقي كه براي تاكسي‌ها افتاد نبايد براي دارو هم بيفتد، ادامه مي‌دهد: «زماني در هر مرحله‌اي يك تاكسي تلفني بود؛ كمي بعد اين پلتفرم‌ها وارد شدند و در اوايل سرويس‌هايي كه ارائه مي‌كردند، سرويس‌هاي جذابي بود. ماشين‌ها تميز بودند، كولر روشن بود، برخوردها و قيمت‌ها خيلي خوب بود اما رفته رفته رقبا حذف شدند و اين‌ها به يكه‌تاز بازار تاكسي تبديل شدند.»
او بر اين باور است كه از جهاتي ممكن است به مردم سرويس‌هاي بهتري بدهند اما حالا قيمت‌هاي آنها هم افزايش داشته و بازار انحصاري شده و نيز الزامي به رعايت موارد پيشين وجود ندارد.
فاطمي دليل ديگر مخالفت خود را با اين مجموعه‌ها حذف دكتر داروساز و نقش او مي‌داند و معتقد است مشورت با مسئول فني داروخانه صحت ندارد. او توضيح مي‌دهد: «دارو كالاي معمولي نيست و فرآورده سلامت است و بايد مصرف آن توسط مسئول فني به بيمار آموزش داده شود اما در فرايند كار پلتفرم‌هاي آنلاين عرضه دارو با دارو به مثابه كالايي عادي مانند پيتزا برخورد مي‌شود. بدون اينكه دكتر داروساز احتياط‌ها، هشدارها و طريقه مصرف آن را به بيمار توضيح داده باشد.»
او در پاسخ به اين سوال كه آنلاين شدن اين فرايند مي‌تواند با كاهش مراجعه به داروخانه‌ها به شكسته شدن چرخه انتقال كرونا منجر شود، مي‌گويد: «اگر روزي اين آيين‌نامه ضابطه‌اي بخواهد فروش دارو را به صورت اينترنتي مجاز بداند، نيازمند زيرساخت‌هايي است و اگر قرار است كاري انجام شود بايد توسط خود داروخانه و با رعايت معيارها و ضوابط مورد نظر دانشگاه، انجمن داروسازان و نظام پزشكي باشد.»
او در پايان در خصوص تعامل با اين مجموعه‌ها براي بيان دغدغه‌ها و نگراني‌ها هر دو طرف مي‌گويد: «يكي از اين پلتفرم‌هاي آنلاين با انجمن نامه‌نگاري‌هايي داشت تا جلسه بگذارد، اما هم‌زمان مديران اين پلتفرم‌ها در صفحات توييتر خود نوشتند كه احتمالا انجمن داروسازان قصد دارد مانند شهرداري از ما كميسيون بگيرد كه حرف بسيار توهين آميزي است. مشخص است مديران اين مجموعه همه چيز را از زاويه بازار مي‌بينند و به همين دليل انجمن تصميم گرفت كه هيچ وقت ملاقاتي به آنها ندهد.»
وزير بهداشت در حوزه هاي غيركرونايي هيچ برنامه اي ندارد
بهترين گوشي هاي موبايل بازار ايران (آذر ۱۴۰۰)
قيمت آپارتمان در كيش/ خانه ۱۴.۵ ميليارد توماني در جزيره